Asgari ücret 2. toplantısı için nefesler tutuldu. İlk rakamın TİSK’ten gelmesi bekleniyor. Asgari ücrette ilk toplantı sonrası yol haritası belirlendi. 2024 asgari ücret 7 milyon çalışanın doğrudan 85 milyon vatandaşın da dolaylı yoldan gelirlerini değiştirecek. Yeni asgari ücret ne kadar olacak?
ASGARİ ÜCRET TOPLANTISI NE ZAMAN, SAAT KAÇTA?
Asgari ücret 2. toplantısı bugün gerçekleşecek. İşçi, işveren ve hükümet yetkililerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu saat 13:30’da bir araya gelecek.
ASGARİ ÜCRET İÇİN SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Asgari ücret 1. toplantısı: Bu toplantıda taraflar yeni asgari ücretin tespiti için yol haritasını masaya yatırıyor. Asgari ücrette toplantı takvimi netleşiyor.
Asgari ücret 2. toplantısı: Bu toplantıda ise taraflar ellerindeki verileri masaya getiriyor. Asgari ücret için ilk teklif genelde işveren sendikası TİSK’ten geliyor. İşçileri temsilen TÜRK-İş’te kendi elindeki verilerle müzakerelerdeki çizgileri beyan ediyor.
Asgari ücret 3. toplantısı: Uzlaşma toplantısı olarak dikkat çekiyor. Masaya gelen teklif veriler burada müzakarelere konu oluyor. Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı burada hakem rolünü üstlenerek işçi ve işverenler arasında uzlaşma zemini aranıyor. En güçlü rakamlar bu toplantıda dile getiriliyor.
- toplantı sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı devlet desteği, yeni rakamın enflasyon ve istihdam üzerine yansımaları ve alım gücü üzerine etkileri konusunda değerlendirme gerçekleştiriyor.
Asgari ücrette karar toplantısı: Uzlaşılan veya uzlaşmaya en yakın rakam önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayına sunuluyor. Erdoğan’ın son dokunuşunun ardından Aralık ayının son hafta içinde yeni rakam duyuruluyor.
TÜRK-İŞ VE TİSK NE İSTİYOR?
İlk rakam teklifi işveren sendikasını temsilen TİSK’ten gelecek. TİSK’ın 15.000-15.5000 TL bandında kapıyı açması ve Merkez Bankası’nın yüzde 36’lık 2024 yılı için beklediği enflasyon tahminine göre 15.500 TL civarında bir teklif sunması bekleniyor.
İşçileri temsilen TÜRK-İş’in ise özellikle bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyetini ve gıda enflasyonunu öne sürmesi bekleniyor. TÜRK-İş Kasım ayı Araştırma sonuçlarına göre; bekar bir çalışanın yaşama maliyeti 18.239,8 TL’ye yükselirken, 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması tutarı da asgari 14.025 TL’ye yükseldi.
HÜKÜMET ASGARİ ÜCRET 2024 İÇİN NE KARAR VERECEK?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetten her dönem olduğu için işçilerin yanında olunmasını istedi. Asgari ücret toplantılarında hakem rolünü üstlenen kararını verirken şu kıstasları esas alacak:
-Çalışanlar enflasyona ezdirilmeyecek
-Ücret artışı-enflasyon artışı döngüsünden sıyrılmak için optimal seviye belirlenecek
-İstihdam koşullarına zarar verilmeyecek
- toplantı sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bu 3 madde temelinde optimal asgari ücret seviyesinin tespiti için bir araya gelecek.
ASGARİ ÜCRET 2024 İÇİN TEK ZAM DÖNEMİ BAŞLIYOR
Ekonomi yönetimi enflasyonla mücadeleyi birinci öncelik haline getirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, asgari ücret, emekli ve memur zamlarıyla vatandaşların alım gücü artsa bile enflasyon düşmeden kalıcı refah artışı olmayacağı düşüncesiyle; koordineli para ve maliye politikalarıyla enflasyonun belini kırmayı hedefliyor.
‘DEZENFLASYONİST SÜREÇ HIZLANACAK’ MESAJI
Ekonomiyi yönetmenin kabaca 2 ayağı bulunuyor. Birinci veriler-politikalar ve ikinci olarak sözlü yönlendirmeler. Ekonomi yönetimi ‘Tek zam’ mesajı ile burada kendinden emin bir şekilde piyasalara ‘Enflasyon düşücek, dezenflasyonist sürecek başlayacak’ mesajı veriyor. Normal şartlarda asgari ücret senede 1 kez belirleniyor. Burada dezenflasyonist süreç hızlanacağı için 2024 yılında asgari ücrete ara zam yapma ihtiyacı kalmayacak mesajı verildi.
Nitekim aylık Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 9’un üzerinde seyreden aylık enflasyon kademeli bir şekilde aşağı yönlü seyir izliyor. Son olarak aylık enflasyon Kasım ayında yüzde 3,28’e kadar çekildi. Veriler özellikle 2024’ün ikinci yarısıyla beraber hızlı bir dezenflasyonist sürecin başlayacağına işaret ediyor.
TÜRK-İŞ HEYETİNDE 4 İŞÇİ VAR
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda TÜRK-İş heyetinde ilk kez 2 erkek 2 kadın olmak üzere 4 asgari ücretli çalışan yer alıyor. Heyete TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar başkanlık ediyor.
HANGİ VERİLER ÖNE ÇIKACAK?
Yeni asgari ücretin tespitinde 6 aylık enflasyon tahmini ve Ocak memur zammı öne çıkacak.
-6 aylık enflasyon tahmini
-Memur zammı
-TÜRK-İş ve TİSK’in rapor ve verileri
-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın araştırmaları
Merkez Bankası’nın 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 65 olarak belirlenirken 6 aylık enflasyon hesabı da yaklaşık yüzde 38 oldu. Öte yandan 5 aylık enflasyon rakamlarının yüzde 33,66 olarak kesinleşmesinin Merkez Bankası’nın tahminiyle uyumlu olması dikkat çekti.
MEMUR ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Bilindiği üzere memurlar her yıl Ocak ve Temmuz döneminde zam alıyor. Memurlar 6 aylık enflasyon farkına ilaveten toplu sözleşme zammı alıyor. Ocak dönemi için bu rakam yüzde 15 olarak belirlendi. Yani Merkez Bankası’nın yüzde 65’lik yıl sonu enflasyon tahmini ve yüzde 15’lik toplu sözleşme zammına göre memurlar yaklaşık yüzde 50 zam alacak.
ASGARİ ÜCRET 6 AYLIK ENFLASYONUN ALTINDA KALMAYACAK
2024 yılında uygulanacak asgari ücret 6 aylık enflasyon rakamlarının altında olmayacak. Burada alt sınır yüzde 38 olarak dikkat çekiyor. Yani pazarlığın başlayacağı rakam net 15.750 TL olarak öne çıkıyor.
Maaş zamları için önemli bir referans değer olan memur zammına göre yapılan hesapta asgari ücret için 17.100 TL rakamı ortaya çıktı. Her iki rakamda Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun masasında belirleyici etmenler olarak yer alıyor.
Enflasyon rakamlarının yanında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işçi sendikaları ve işverenlerle ilgili gerekli anket çalışmalarını gerçekleştiriyor. Bu iki veri asgari ücret belirlenirken müzakere masasında yer alıyor.
ASGARİ ÜCRET DÖVİZ BAZLI YENİ REKORUNU KIRACAK
Temmuz zammı ile dönemin kuruyla 482 dolar bandına yükselen asgari ücretin yeni rekorunu kırması bekleniyor. Merkez Bankası’nın 2023 yılı enflasyon tahmini yüzde 65, gelecek yıl için ki tahmini yüzde 36 olarak belirlendi. Bilindiği üzere asgari ücret işçi, işveren ve hükümetten oluşan komisyon üyeleri arasında uzlaşma usulü belirleniyor. Rakamlar burada müzakerelerin temelini oluşturuyor. Veriler gösteriyor ki yeni asgari ücret içi kabaca yüzde 40, 45 ve 50 zam formülü öne çıkacak.
(1 dolar=29,03 TL) Cari kur ile hesaplandığında asgari ücrete yüzde 40 zam yapılması durumunda yeni asgari ücret yaklaşık 550 dolar düzeyine yükselecek ve döviz bazlı rekorunu kıracak. Yüzde 50 zam yapılması durumunda ise bu rakam 589 doları bulacak.
ASGARİ ÜCRET BRÜT, NET NE KADAR OLACAK?
ZAM ORANI – NET ÜCRET – BRÜT ÜCRET
YÜZDE 40 – 15.962 TL – 18.880 TL
YÜZDE 45 – 16.533 TL – 19.450 TL
YÜZDE 50 – 17.103 TL – 20.121 TL
YÜZDE 55 – 17.673 TL – 20.792 TL
YENİ ASGARİ ÜCRET NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Asgari ücret için komisyonun Aralık ayı içerisinde en az 3 toplantı gerçekleştirmesi bekleniyor. Son toplantıda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Vedat Işıkhan masadaki rakamları önce Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile değerlendirecek. Ardından uzlaşılan rakam Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayına sunulacak. Son dokunuşunu Cumhurbaşkanı Erdoğan yapacak. Yeni asgari ücret 31 Aralık 2023’ten önce duyurulacak. Bu bağlamda 25-29 Aralık tarihleri öne çıkıyor.
ASGARİ ÜCRET HESAPLARI DEĞİŞTİRECEK
Yeni asgari ücret tutarının belirlenmesiyle birçok ödeme ve gelir kalemi değişecek.
-İşsizlik maaşı
-Asgari ücretlinin kıdem tazminatı
-Askerlik ve doğum borçlanması
-Yurt dışı borçlanması
-İhya tutarı ve isteğe bağlı sigorta primi
-Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri
-65 yaş, engelli ve evde bakım maaşı gelir sınırı
-Rapor parası ve iş görmezlik ödeneği
-Kısa çalışma ve yarı zamanlı çalışma ödeneği
-Stajyer ücreti
